Xưa người ta thường nói: “Thứ nhất Kinh Kỳ, thứ nhì Phố Hiến” nhưng nay Phố Hiến (Hưng Yên) lại chẳng đứng sau đất Kinh Kỳ. Tất cả chỉ còn trong ký ức của một thời “vang bóng”.
Phố Hiến ở đâu, hiện nay còn gì?
Phố Hiến nằm ở trung tâm thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên, nối liền với Hà Nam, Thái Bình. Từ thủ đô Hà Nội xuôi quốc lộ 5, rẽ vào đường 39A, qua những cánh đồng ngô, rặng nhãn ngút ngàn, qua hồ sen ngan ngát hương ta về với Phố Hiến, nơi chứa đựng những tinh hoa văn hóa tự ngàn đời.
Phố Hiến xưa được coi là “tiểu Tràng An”, nơi kẻ chợ tấp nập, phồn hoa. Là thương cảng lớn của miền Bắc, Phố Hiến dễ dàng là nơi tiếp nhận những nền văn hóa khác nhau.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, Phố Hiến vẫn còn đây, nhưng sự sầm uất trong ký ức đã không còn, giá trị bền vững với thời gian là văn hóa. Những công trình cổ, những pho tượng Phật nghìn năm,…
Kiến trúc đình, chùa là điển hình rõ nét nhất cho một nền văn hóa vàng son của đất Việt.
Những nét chạm trổ hình vân tại Đền Mẫu, Chùa Chuông, Đình Hiến… là sự minh chứng rõ nét nhất cho cái nôi văn hóa đất thương cảng.
Cách trang trí họa tiết cổ kính tại Chùa Chuông.
Những tấm bia đá, phù điêu,… tại Đền Mẫu.
Mái đình vút cong thanh thanh một góc trời tại Đình Hiến.
Chỉ một con phố ngắn khoảng 1 km, Phố Hiến vẫn lưu giữ được những công trình cổ kính, hiên ngang giữa đất trời như Đình Hiến, Đền Hiến, Chùa Linh Ứng, Đông Đô Quảng Hội…
Không gian thanh tịnh tại Đình Hiến vẫn “thi gan cùng tuế nguyệt”.
Với những công trình văn hóa từ nghìn đời, Hưng Yên nói chung, Phố Hiến nói riêng dần trở thành địa điểm du lịch tâm linh trọng điểm của cả nước.
Dẫu thời gian có tàn nhẫn, Phố Hiến có bị lãng quên sau ánh hào quang của quá khứ, nhưng giá trị văn hóa vẫn còn đó, vẫn đọng lại trong lòng những người con Hưng Yên và những người mong tìm về với cội nguồn văn hóa.5